روان شناسی ورزشی حیطه ناشناخته
روان شناسی ورزشی حیطه ناشناخته
روان شناسی ورزشی اصطلاحی است که در این سال ها بیش از پیش در رسانه ، مجلات و کتاب ها به کار برده می شود.
اما به طور واقعی هنوز معنا و نقش آن روشن نیست و همین موضوع موجب شده تا افراد به شکل معمول در افکار خود وظیفه ی یک روان شناس ورزشی را یک سخن رانی قبل از مسابقه ، یا مجری چند مهارت ذهنی ساده تصور کنند.
اما واقعیت بیش از اینهاست و حیطه ی کاری یک روان شناس ورزشی بیش تر از آن چیزی است که ما در ذهن خود از آن اگاهی داریم. به عنوان نمونه ارائه اطلاعات نادرست به ورزشکاران و قرار دادن آن ها در معرض مداخله کسانی که دارای صلاحیت حرفه ای نیستند ، می تواند پیامدهای زیان باری در پی داشته باشد.
روان شناسی ورزشی که در دهه های اخیر به سرعت گسترش یافته در کشور ما هنوز رشد چشم گیری نداشته است و اثر قابل ملاحظه ای از آن در دانشگاه ها دیده نمی شود.
در واقع این شاخه از روان شناسی در جستجوی درک و چگونگی رفتار کسانی است که به ورزش و تمرین های بدنی می پردازند و از طریق پژوهش ها به دنبال کمک به جامعه ورزشی می باشد. روان شناسان ورزشی همچنین کوشش می کنند تا میزان مشارکت فرایند روان شناختی در حرکت های بدن ، تعادل بین افراد ، چگونگی بهتر شدن یادگیری و عمل کرد و هم چنین شوه های تقویت ادراکهای روان شناختی را تعیین کنند.
این فرایندها که در علوم ورزشی ریشه دارند ،یک قلمرو تخصصی روان شناسی کاربردی نیز به شمار میروند.
روان شناسی ورزشی به عنوان یک رشته دانشگاهی به بررسی علمی افراد و رفتار آن ها در چارچوب ورزش و تمرین پرداخته و زمینه هایی مانند شخصیت ، انگیزش ، اسنادها ، رهبری ، پویایی های گروه ، اعتماد به نفس ، هدف چینی و ... را شامل می شود . به عبارت دیگر این قلمرو با تعیین کننده های روان شناختی یا مولفه ای ذهنی در ورزش و تمرین و هم چنین آثار روان شناختی فعالیت های ورزشی و جسمانی سروکار دارد.
گر چه روان شناسی ورزش به قلمروهای متفاوتی مانند ارزش یابی و آزمون ورزشکاران ، شناخت و هدایت فرد به منظور اجرای تمرین های ذهنی برای بهبود عمل کرد همه اعضای تیم اشاره می کند.اما آگاه کردن افراد نسبت به تاثیر ذهن بر عمل کرد و تعامل تنگاتنگ بین ذهن و بدن است که هسته اصلی روان شناسی ورزشی را تشکیل می دهد.
البته ناگفته نماند که این رشته ورزشی دارای باز خوردهای متفاوتی است که در دو قطب یک پیوستار قرار دارند. در قطب منفی این پیوستار کسانی قرار دارند که آن را پوچ و بدون ارزش دانسته و حتا در مقابل آن واکنش دفاعی نشان می دهند. در حالی که در قطب مثبت آن بر ضرورت و لزوم مداخله های روان شناختی به منزله کلید برتری و موفقیت ورزشی تاکید می شود.ما نیز همراه گروه مثبت پیوستار بر این باوریم که با توجه به سطح بالای آمادگی جسمانی ورزشکاران حرفه ای آن چه برای موقعیت در ورزش ضروری است به طور عمده با روان شناسی مرتبط است و در نهایت تفاوت های روان شناختی است که تعیین کننده ی موفقیت ها و شکست هاست
دکتر حسن غرایاق زندی - مسئول کمیته روان شناسی انستیتو بین المللی